ร.10” ทรงโปรดเกล้าฯ สถาปนา “ท่านผู้หญิงก้อย” เป็น “เจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี”
ราชกิจจานุเบกษา ได้เผยแพร่ พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง สถาปนา พลตรีหญิง ท่านผู้หญิงสินีนาฏ วงศ์วชิราภักดิ์ เป็น เจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี
พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ประกาศว่า โดยที่ทรงพระราชดำริว่า พลตรีหญิง ท่านผู้หญิงสินีนาฏ วงศ์วชิราภักดิ์ ปฏิบัติราชการ ในตำแหน่งผู้อำนวยการกองปฏิบัติการกิจการราชสำนัก กรมกิจการวัง ทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ กรมฝ่ายเสนาธิการ กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ปฏิบัติหน้าที่ รองผู้บังคับการ กรมทหารรักษาวังมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ และผู้บังคับกองพันราชสำนัก กรมทหารรักษาวังมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์
ได้ปฏิบัติหน้าที่ฉลองพระเดชพระคุณในราชการในพระองค์ด้วยความเรียบร้อยและแบ่งเบาพระราชภาระได้เป็นอันมาก จนเป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัย สมควรจะยกย่องให้มีเกียรติยศสูงขึ้น ตามโบราณราชประเพณี
จึงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สถาปนา พลตรีหญิง ท่านผู้หญิงสินีนาฏวงศ์วชิราภักดิ์ ขึ้นเป็น เจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี ตามที่จารึกลงในสุพรรณบัฏ
จงเจริญด้วยอายุ พรรณ สุข พล ปฏิภาณ คุณสารสมบัติ สรรพสิริสวัสดิ์ พิพัฒนมงคลทุกประการ
ประกาศ ณ วันที่ ๒๘ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒
เป็นปีที่ ๔
ในรัชกาลปัจจุบัน
”เจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี”
…“เจ้าคุณพระ” ท่าน ที่2 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ….
“ร.10” ทรงสถาปนา “ท่านผู้หญิงก้อย” เป็น “เจ้าคุณพระ” พระสนมเอก ของพระมหากษัตริย์
“เจ้าคุณพระ” ท่านแรก คือ เจ้าคุณพระประยุรวงศ์ (เจ้าคุณจอมมารดาแพ ในรัชกาลที่ 5) (5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2397 – 22 มีนาคม พ.ศ. 2486) เป็นพระสนมเอก ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และทำหน้าที่เป็นผู้เบิกพระโอษฐ์พระราชโอรสและพระราชธิดาในรัชกาลที่ 5
ต่อมา ได้รับการแต่งตั้งเป็น “เจ้าคุณจอมมารดาแพ” และพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาเกียรติยศขึ้นเป็นเจ้าคุณชั้นพิเศษให้ออกนามว่า “เจ้าคุณพระประยุรวงศ์”
และได้รับเกียรติให้ใช้คำว่า “ถึงแก่พิราลัย” เทียบเจ้าประเทศราชและสมเด็จเจ้าพระยา , กรมพระยาดำรงราชานุภาพเคยกล่าวยกย่องท่านว่า
“ท่านสมบูรณ์ด้วยเกียรติยศ และเป็นที่เคารพนับถือของคนทั้งหลายมิรู้เสื่อมทรามจนตลอดอายุ”
เพจ โบราณนานมา ระบุว่า “เจ้าคุณพระ” หรือ “Royal Noble Consort” คือตำแหน่งพระสนมเอกขั้นหนึ่ง สูงกว่าตำแหน่งเจ้าคุณจอมมารดา และเจ้าจอมมารดา
สถาปนาครั้งแรกเมื่อปี ๒๔๖๔ เมื่อ ๙๘ ปีก่อน ตำแหน่งเจ้าคุณพระ
ในกรุงรัตนโกสินทร์มี ๒ ท่าน คือ
๑. เจ้าคุณพระประยุรวงศ์ ปี ๒๔๖๔
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สถาปนาขึ้นเป็น “เจ้าคุณพระประยุรวงศ์” ตามที่จารึกลงในสุพรรณบัฏ
๒. เจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี ปี ๒๕๖๒
พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบัน มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สถาปนาขึ้นเป็น “เจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี” ตามที่จารึกลงในสุพรรณบัฏ
ลำดับพระภรรยาเจ้า
๑. พระอัครมเหสี
สมเด็จพระบรมราชินีนาถ
สมเด็จพระบรมราชินี
สมเด็จพระราชินี
สมเด็จพระบรมราชเทวี
สมเด็จพระอัครราชเทวี
๒. พระมเหสี
พระนางเจ้า พระวรราชเทวี
๓.พระราชเทวี
พระนางเจ้า พระราชเทวี
๔.พระนางเธอ
๕.พระอรรคชายาเธอ
๖.พระราชชายา
พระวรราชชายา
พระราชชายา
๗.พระสนมเอก
เจ้าคุณพระ
เจ้าคุณจอมมารดา
เจ้าจอมพระ
๘.พระสนม
เจ้าจอมมารดา
เจ้าจอม
จอมมารดา
ที่มา: วิกีพีเดีย , โบราณนานมา
